Οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας, της Αλίκης Κοσυφολόγου

«Θέλεις να δουλέψεις; αυτή είναι μία ιδέα εφιαλτική;»

Η διαδρομή του Νίκου Παναγιωτόπουλου στον κινηματογράφο ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του εξήντα (από τη θέση του βοηθού σκηνοθέτη) και τέλειωσε μόλις φέτος, λίγο πριν τον πρόωρο θάνατο του, καθώς η τελευταία του ταινία Η κόρη του Ρέμπραντ προβλήθηκε στους κινηματογράφους τον περασμένο Νοέμβριο  του 2015.

Το δίχως άλλο η απώλεια του επισφραγίζει συμβολικά το τέλος της διαδρομής μια γενιάς Ελλήνων κινηματογραφιστών, λίγο νεότερων σε ηλικία από τους Αγγελόπουλο, Βούλγαρη και Μαρκετάκη, οι οποίοι συνεισέφεραν με διάφορες καινοτομίες αλλά και ευρύτερα στην ανανέωση του ελληνικού σινεμά,  τόσο ως προς την φόρμα όσο και ως προς το περιεχόμενο – βλ. Ν. Νικολαΐδης, Π. Τάσσιος κα-.

Επηρεασμένοι από τα κοινωνικά κινήματα της πρώτης περιόδου μετά την πτώση της δικτατορίας, από την ψυχανάλυση, από την γαλλική νουβέλ βαγκ αλλά και δρώντας καλλιτεχνικά όχι απέναντι- αλλά «παραπλεύρως» της κομματικής Αριστεράς – με την οποία αναμφίβολα οι Αγγελόπουλος Βούλγαρης διατηρούσαν μία προνομιακή συνομιλία-, έκαναν ένα σινεμά κοινωνικό και ονειρικό ταυτόχρονα, με εναλλαγές ρεαλισμού αλλά και με έντονη σημειολογία και πολλούς συμβολισμούς.

Οι Τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας φιλμ γυρισμένο στο τέλος της δεκαετίας του εβδομήντα (1978) μαζί με την Γλυκιά Συμμορία (1983) του Ν. Νικολαΐδη και το Βαρύ Πεπόνι (1977) του Π. Τάσιου είναι ίσως κάποιες από τις πιο κορυφαίες στιγμές έκφρασης αυτής της τάσης στο νέο ελληνικό κινηματογράφο. Οι «τεμπέληδες» ειδικότερα, διακρίνονται μεταξύ άλλων και για τα πολλαπλά επίπεδα λειτουργίας των ίδιων των συμβολισμών που εμφανίζονται στην ταινία. Πέρα από το πρώτο επίπεδο της αναπαράστασης των ταξικών κι έμφυλων εκμεταλλευτικών σχέσεων –η πατριαρχική αστική οικογένεια και η υπηρέτρια-, στην ταινία αναφέρονται μια σειρά κι από άλλα βαθύτερα στοχαστικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα η ηθική της εργασίας αλλά και η νοηματοδότηση της στη σύγχρονη κοινωνία καθώς και η συγκρότηση της υποκειμενικότητας που παράγεται από την ύπαρξη ή από την έλλειψη αυτής.

Η σουρρεαλιστική αναπαράσταση της ιστορίας της παρακμής μιας οικογένειας τυπικών λευκών ανδρών αστών καθώς και της «ναρκοθετημένης» εκ προοιμίου απόπειρας ενός μέλους να ξεφύγει –η ιστορία της γαλλικής επανάστασης και η υπηρέτρια του δίνουν ένα κίνητρο για απόδραση, όμως εν τέλει τίποτα δε μπορεί να εμποδίσει τον «εγκλωβιστικό» ύπνο που τον καταλαμβάνει- υπηρετούνται και από την αναλυτική και ανά στάδια λεπτομερή περιγραφή αυτής της συνθήκης εκφυλισμού της αφήγησης.

Πηγή: rednotebook.gr