Ο Αλμπέρ Καμύ  ήταν Γάλλος φιλόσοφος, λογοτέχνης και συγγραφέας, ιδρυτής του Theatre du Travail (1935), για το οποίο δούλεψε ως σκηνοθέτης, διασκευαστής και ηθοποιός. Χρωστά σχεδόν εξίσου τη φήμη του στα μυθιστορήματά του Ο Ξένος και Η Πανούκλα, στα θεατρικά του έργα Καλιγούλας και Οι δίκαιοι και τέλος στα φιλοσοφικά του δοκίμια Ο Μύθος του Σίσυφου και Ο επαναστατημένος άνθρωπος. Τιμήθηκε το 1957 με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ο Καμύ βρίσκει τον θάνατο, πριν προλάβει να συμπληρώσει τα 47 του, σε αυτοκινητιστικό ατύχημα στο Βιλμπλεβέν της Υόν, όταν ο οδηγός και συγγενής του στενού του φίλου Γκαλιμάρ παρεκκλίνει της πορείας του και ρίχνει το αυτοκίνητο μάρκας Facel-Vega σε ένα δέντρο. Το ημερολόγιο έγραφε 4 Ιανουαρίου 1960.

 

Ας γνωρίσουμε τον μεγάλο φιλόσοφο με μερικά ρητά που προέκυψαν μέσα από τα έργα του.

 

• Από τη στιγμή που όλοι θα πεθάνουμε, είναι προφανές πως το πού και το πότε δεν έχει σημασία

• Έζησα τη ζωή μου με έναν τρόπο και θα μπορούσα απλώς να τη ζήσω με έναν άλλο τρόπο. Έπραξα αυτό και δεν έπραξα εκείνο. Δεν έκανα ένα πράγμα και έκανα ένα άλλο. Και λοιπόν; Ήταν σαν να περίμενα όλο αυτόν τον καιρό αυτήν τη στιγμή για να δικαιολογηθώ στο πρώτο φως αυτού του χαράματος. Τίποτα, τίποτα δεν είχε νόημα, και εγώ ήξερα το γιατί. Όπως κι εκείνος.

• Μου έχει μείνει λίγος χρόνος και δεν ήθελα να τον σπαταλήσω στο Θεό.

• Θαρρείς και τούτη η τρομερή οργή με είχε εξαγνίσει από το κακό, με είχε αδειάσει από ελπίδα, μπροστά σε τούτη τη νύχτα τη φορτωμένη με σημάδια κι αστερισμούς άνοιγα την αγκαλιά μου για πρώτη φορά στην τρυφερή αδιαφορία του κόσμου (του σύμπαντος). Έτσι καθώς τον ένιωθα τόσο όμοιό μου, τόσο αδελφικό επιτέλους, αισθάνθηκα ότι ήμουν και είμαι ακόμα ευτυχισμένος.

Από το έργο του “Ο ξένος” (1942).

 

• Δεν υπάρχει παρά ένα μονάχα φιλοσοφικό πρόβλημα πραγματικά σοβαρό: το πρόβλημα της αυτοκτονίας. Τη στιγμή που αποφασίζεις πως η ζωή αξίζει ή δεν αξίζει τον κόπο να τη ζήσεις, απαντάς στο βασικό πρόβλημα της φιλοσοφίας. Τα υπόλοιπα, εάν ο κόσμος έχει τρεις διαστάσεις, εάν το πνεύμα διαιρείται σε εννιά ή δώδεκα κατηγορίες, ακολουθούν. Είναι παιχνίδια· αρχικά πρέπει να απαντήσουμε.
  • Il n’y a qu’un problème philosophique vraiment sérieux : c’est le suicide. Juger que la vie vaut ou ne vaut pas la peine d’être vécue, c’est répondre à la question fondamentale de la philosophie. Le reste, si le monde a trois dimensions, si l’esprit a neuf ou douze catégories, vient ensuite. Ce sont des jeux; il faut d’abord répondre.

• Το να σκέφτεσαι λογικά, είναι πάντα απλό. Μα είναι σχεδόν αδύνατο να σκέφτεσαι λογικά ως το τέλος.

• Το συναίσθημα του παράλογου μπορεί να χτυπήσει στο πρόσωπο οποιονδήποτε άνθρωπο στη στροφή οποιουδήποτε δρόμου.

• Σ’ αυτό το σημείο της προσπάθειάς του, ο άνθρωπος βρίσκεται μπροστά στο παράλογο. Ποθεί ευτυχία και λογική. Το παράλογο γεννιέται απ’ την αντίφαση που υπάρχει ανάμεσα στον πόθο του ανθρώπου και την παράλογη σιωπή του κόσμου.

• Ο ηθοποιός βασιλεύει μέσα στο φθαρτό. Από όλες τις δόξες, το ξέρουμε, η δική του είναι η πιο εφήμερη.

• Ανάμεσα στην Ιστορία και στην αιωνιότητα διάλεξα την ιστορία γιατί μου αρέσει η βεβαιότητα. Γι’ αυτή τουλάχιστον είμαι σίγουρος και πώς να αρνηθώ μια δύναμη που με συνθλίβει;

• Σ’ αυτό το σύμπαν, η δημιουργία είναι ο μοναδικός τρόπος για να διατηρήσεις τη συνείδησή σου και να προσδιορίσεις τα γεγονότα. Το να δημιουργείς σημαίνει πως ζεις δυο φορές.

• Δεν υπάρχει μοίρα που να μη νικιέται με την περιφρόνηση.

• Ακόμα κι ο ίδιος ο αγώνας προς την κορυφή φτάνει για να γεμίσει μια ανθρώπινη καρδιά. Πρέπει να φανταστούμε τον Σίσυφο ευτυχισμένο.
  • La lutte elle-même vers les sommets suffit à remplir un cœur d’homme; il faut imaginer Sisyphe heureux.

Από το έργο του “Ο μύθος του Σίσυφου” (1942)

 

• Επαναστατώ − άρα υπάρχουμε.

• Τι είναι ένας επαναστάτης; Ένας άνθρωπος που λέει όχι.

• Ο άνθρωπος είναι το μόνο πλάσμα που αρνείται να είναι αυτό που είναι.

• Από το κίνημα εξέγερσης γεννιέται, έστω και συγκεχυμένα η συνειδητοποίηση.

• Η πιο στοιχειώδης εξέγερση εκφράζει κατά παράδοξο τρόπο τη βαθιά επιθυμία για τάξη.

• Μηδενιστής δεν είναι εκείνος που δεν πιστεύει σε τίποτα, αλλά εκείνος που δεν πιστεύει σε αυτό που είναι.

• Η τέχνη αμφισβητεί την πραγματικότητα, αλλά δεν κάνει πως δεν τη βλέπει.

Από το έργο “Ο επαναστατημένος άνθρωπος”.

 

Επιμέλεια: Στάθης Ντάγκας

Πηγές: Wikipedia

 

Υ.Γ.: Ως φάρος που σπάει το σκοτάδι της αντίληψης περί μη σχέσης των φιλοσόφων με το ποδόσφαιρο, στέκει ασφαλώς η αυτοαναφορική φράση του Αλμπερ Καμύ: «Ολα όσα γνωρίζω περί ηθικής και πειθαρχίας τα έχω μάθει από το ποδόσφαιρο», είχε πει κάποτε ο γάλλος συγγραφέας ο οποίος άλλωστε είχε παίξει για κάποια χρόνια τερματοφύλακας στην ποδοσφαιρική ομάδα του Πανεπιστημίου στο Αλγέρι.