Το ανθρώπινο αποτύπωμα στον πλανήτη είναι τόσο έντονο που έχει καταφέρει να αλλοιώσει τα γεωλογικά του χαρακτηριστικά. Και το πιο ύπουλο από τα απορρίμματα των ανθρώπων που μολύνει τεράστιες περιοχές σε στεριά και θάλασσα, είναι το πλαστικό.
Οι Αμερικανοί επιστήμονες υπολόγισαν ότι μόνο τα τελευταία 65 χρόνια έχουν παραχθεί περίπου 8,3 δισεκατομμύρια τόνοι πλαστικού.
Στις μέρες μας, το μεγάλο ζήτημα είναι ότι τα πλαστικά αντικείμενα, όπως για παράδειγμα οι συσκευασίες, χρησιμοποιούνται για πολύ μικρό χρονικό διάστημα πριν καταλήξουν στο καλάθι των σκουπιδιών. Περισσότερο από το 70% της συνολικής παραγωγής καταλήγει σε χωματερές και στους ωκεανούς. Αυτό είναι άκρως απειλητικό για την πανίδα, καθώς πολλά είδη καταπίνουν τα πλαστικά ή εγκλωβίζονται σε αυτά και χάνουν τη ζωή τους. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2050 το 99,8% των θαλασσοπουλιών θα έχουν καταπιεί πλαστικά. Επιπλέον, η χρήση πλαστικών επιφέρει αλλοίωση του υποστρώματος του πυθμένα της θάλασσας, με σοβαρή επιβάρυνση της βιοποικιλότητας.
“Σύντομα η Γη θα μετατραπεί στον ‘Πλανήτη του πλαστικού’ και αν δεν θέλουμε να ζήσουμε σε έναν τέτοιο κόσμο θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που χρησιμοποιούμε ορισμένα υλικά, όπως το πλαστικό”, δήλωσε ο Roland Geyer στο BBC News.
Η νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances από επιστήμονες του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Santa Barbara, αποτελεί την πρώτη επίσημη παγκόσμια εκτίμηση για το πόσο πλαστικό έχει κατασκευαστεί, πώς χρησιμοποιείται το υλικό σε όλες τις μορφές του και πού καταλήγει.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης:
- Έχουν παραχθεί 8,3 δισεκατομμύρια τόνοι πλαστικού
- Το μισό από αυτό το πλαστικό έχει παραχθεί τα τελευταία 13 χρόνια
- Περίπου το 30% των πλαστικών που έχουν παραχθεί συνολικά όλα αυτά τα χρόνια χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα
- Από το υπόλοιπο 70% μόνο το 9% έχει ανακυκλωθεί
- Περίπου ένα 12% έχει αποτεφρωθεί και το 79% έχει μεταφερθεί στις χωματερές
- Τα πλαστικά προϊόντα με τον μεγαλύτερο χρόνο χρήσης είναι αυτά που χρησιμοποιούνται στις οικοδομές και σε μηχανήματα
- Βάσει των εκτιμήσεων, υπολογίζεται ότι το μέχρι το 2050 θα υπάρχουν περίπου 12 δισεκατομμύρια τόνοι πλαστικών σκουπιδιών στον κόσμο
- Τα ποσοστά ανακύκλωσης στο κόσμο είναι αρκετά απογοητευτικά, σύμφωνα με τις μετρήσεις του 2014: Ευρώπη 30%, Κίνα 25%, ΗΠΑ 9%
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πλαστικό είναι ένα υλικό που χρησιμοποιείται σε πολλά προϊόντα. Η προσαρμοστικότητα και η αντοχή του έχει επιταχύνει την παραγωγή και τη χρήση του σε σχέση με άλλα υλικά όπως ο χάλυβας, το τσιμέντο και το τούβλο. Από την αρχή της μαζικής κατασκευής στη δεκαετία του 1950, τα πολυμερή συναντώνται σε όλα τα προϊόντα γύρω μας, από τα περιτυλίγματα και τα ρούχα μέχρι τα υλικά του αεροπλάνου. Αλλά δυστυχώς παρουσιάζουν ένα πολύ σοβαρό μειονέκτημα, καθώς δεν είναι βιοδιασπώμενα.
Λόγω της «αφύσικης» χημικής σύστασής τους τα πλαστικά υλικά είναι ιδιαιτέρως ανθεκτικά στη φυσική διάβρωση και στην αποδόμησή τους. Όσο εύκολα παράγονται και συσσωρεύονται εξίσου, αν όχι περισσότερο, δύσκολα εξαλείφονται από τη φύση.
Όπως διευκρινίζει η Jenna Jambeck, καθηγήτρια Μηχανολογίας στο University of Georgia και βασική πρωταγωνίστρια αυτών των ερευνών: “Το μεγαλύτερο μέρος των πλαστικών υλικών δεν αποδομείται από τους βιολογικούς οργανισμούς, επομένως το πλαστικό που παράγουν οι άνθρωποι θα μείνει μαζί μας πάνω στη Γη για εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια. Οι υπολογισμοί μας υπογραμμίζουν την ανάγκη να επανεξετάσουμε με ιδιαίτερα κριτική διάθεση τα υλικά που χρησιμοποιούμε στις καθημερινές πρακτικές μας”.
Ο μόνος τρόπος για να απαλλαγούμε από τα πλαστικά είναι η καταστροφή τους μέσω της θερμότητας, μια διαδικασία αποσύνθεσης που είναι γνωστή ως πυρόλυση ή απλή καύση, που θεωρείται λίγο επικίνδυνη για την υγεία εξαιτίας των εκπομπών που παράγονται.
Ωστόσο, υπάρχουν πάρα πολλά πλαστικά υπολείμματα στο περιβάλλον, ικανά να καλύψουν μια χώρα με το μέγεθος της Αργεντινής, σύμφωνα με τη νέα μελέτη. Η ελπίδα των ερευνητών είναι ότι με τα νέα τους στοιχεία θα ανοίξει το θέμα για την αναζήτηση καλύτερων τρόπων αντιμετώπισης των πλαστικών σκουπιδιών. Αν και τα ποσοστά ανακύκλωσης έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και η χημεία έχει προσφέρει μερικές βιοδιασπώμενες εναλλακτικές λύσεις, η κατασκευή νέου πλαστικού είναι τόσο φθηνή που είναι δύσκολο να σταματήσει η παραγωγή του.
“Έχουμε να αναμετρηθούμε με ένα τσουνάμι από πλαστικά απορρίμματα και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Η παγκόσμια βιομηχανία αποβλήτων πρέπει να λάβει άμεση δράση και να διασφαλίσει ότι οι συνεχώς αυξανόμενες ποσότητες πλαστικών αποβλήτων δεν θα καταλήγουν στο περιβάλλον. Χρειαζόμαστε μια ριζική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα πλαστικά απόβλητα. Οι ρυθμοί που κινούμαστε σήμερα πάνω στο θέμα της ανακύκλωσης είναι πολλοί αργοί”, σημείωσε ο Erik van Sebille του πανεπιστήμιου της Ουτρέχτης, ωκεανογράφος που παρακολουθεί τα πλαστικά στις θάλασσες μας.
Από τη μεριά του ο Richard Thompson, καθηγητής θαλάσσιας βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Plymouth στη Βρετανία, επισήμανε ότι “αν τα πλαστικά προϊόντα σχεδιάζονταν με δυνατότητα ανακύκλωσης, θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν πολλές φορές. Μερικοί υποστηρίζουν μάλιστα, ότι μια φιάλη θα μπορούσε να ανακυκλωθεί 20 φορές”.
Επομένως κάθε άλλο παρά ως υπερβολή των οικολόγων θα πρέπει να θεωρείται η διαπίστωση ότι ο πλανήτης μας πνίγεται κυριολεκτικά από το πλαστικό. Και αφού η ανακύκλωση από μόνη της δεν είναι λύση, ίσως θα πρέπει να επικεντρωθούμε περισσότερο στην καταπολέμηση της πλαστικής ρύπανσης και να μειώσουμε όσο μπορούμε την παραγωγή πλαστικού. Άλλωστε είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους.
Πηγή: tvxs.gr
