Σκεφτείτε για λίγο την εικόνα: Μια παρέα φίλων που έχει μόλις τελειώσει το κλασικό, εβδομαδιαίο παιχνίδι της στα 8Χ8 χαζολογάει πίνοντας μπύρες. Πάνω στο χαβαλέ και την ικανοποίηση από το πως εξελίχθηκε το ματσάκι κάποιος πετάει μια ιδέα: “Και γιατί να μην κάνουμε κι εμείς μια κανονική ομάδα; Μια χαρά τα πάμε στα τουρνουά που παίρνουμε μέρος. Πού ξέρεις, μπορεί κάποτε να φτάσουμε να παίξουμε και στις μεγάλες κατηγορίες”. Κάποιοι γελάνε, κάποιοι του πετάνε ξηρούς καρπούς αλλά στο τέλος, χάρη και στη βοήθεια του αλκοόλ, όλοι ενδίδουν. “Γιατί όχι; Φάση θα έχει”.
Σύντομα η ομάδα ιδρύεται και εντάσσεται στις πιο χαμηλές κατηγορίες του τοπικού. Ένα μόνο χρόνο αργότερα, αυτή η παλιοπαρέα φουλ ερασιτεχνών βγαίνει στον αγωνιστικό χώρο του ‘Αλεχάντρο Βιγιανουέβα’ και ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει μπροστά σε 35.000 κόσμο την πρωταθλήτρια της χώρας, Αλιάνσα Λίμα, στο πλαίσιο ενός αγώνα της πρώτης κατηγορίας! Η ιστορία είναι φανταστική, μοιάζει αδιανόητα ακραία αλλά, όσο κουλό κι αν ακούγεται, τυπικά είναι εφικτή. Μπορεί να γίνει. Πώς; Καλώς ήρθατε στον μαγικό κόσμο του Κόπα Περού.
To Κόπα Περού ακούγεται και μοιάζει με διοργάνωση κυπέλλου αλλά δεν είναι. Έχει μέσα του ένα σύστημα διεξαγωγής που θυμίζει πολύ ένα κλασικό πρωτάθλημα αλλά δεν είναι ούτε αυτό. Το Κόπα Περού είναι κάτι άλλο, κάτι μοναδικό, κάτι που δεν χωράει σε μια λέξη, πιθανόν και σε μια πρόταση. Το Κόπα Περού είναι μια τρέλα, σε μια ήπειρο που εδώ και πολλές δεκαετίες κάνει έναν άτυπο διαγωνισμό για το ποιος θα σκεφτεί και θα υλοποιήσει την καλύτερη, την μεγαλύτερη, την πιο ακραία.
Η εισαγωγική και μόνο πρόταση της περιγραφής του αρκεί για να πειστείς: Κανείς δεν ξέρει πόσες ομάδες συμμετέχουν στο Κόπα Περού. Αρκετοί έχουν προσπαθήσει κατά καιρούς να τις μετρήσουν. Ελάχιστοι τα κατάφεραν. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το πόρισμα τους ήταν σωστό. Πριν λίγα χρόνια ένας θαρραλέος χρήστης του twitter με πάρα πολύ ελεύθερο χρόνο έβγαλε τις ομάδες εκείνης της χρονιάς κάτι παραπάνω από 22.000! Είκοσι δυο χιλιάδες. Ένας άλλος, μια άλλη χρονιά τις έφτασε στις 25.000 και κάτι ψιλά. Όπως και η ηλικία όμως, το νούμερο των ομάδων που συμμετέχουν δεν έχει σημασία. Είναι απλά ένας αριθμός. Σημασία έχει η τρέλα. Κι από αυτή άλλο τίποτα.
Στο Κόπα Περού συμμετέχουν όλοι. Χωρίς καμία δόση υπερβολής. Όποιος θέλει φτιάχνει μια ομάδα πριν να ξεκινήσει η διοργάνωση, της δίνει ό,τι όνομα μπορεί να φανταστεί (“Ομάδα Χουάν Ρομάν Ρικέλμε”, “Ομάδα Χο-Τσι-Μιν”, “Οι γατοφάγοι”, ό,τι θέλει. Μια από τις αγαπημένες ασχολίες κάποιων γραφικών Περουβιανών είναι να ψάχνουν κάθε χρόνο τα πιο αστεία ονόματα, που αρκετές φορές θυμίζουν κωμικές εμπνεύσεις παρέας που λαμβάνει μέρος σε τουρνουά 5Χ5 με έπαθλο ένα μπουκάλι στην Πάολα) την καταχωρεί στο μητρώο της ΠΟ του Περού και είναι έτοιμος να λάβει μέρος στον πιο μεγάλο ποδοσφαιρικό μαραθώνιο του πλανήτη. Οι μόνες ομάδες που εξαιρούνται είναι αυτές που συμμετέχουν στις δυο πρώτες κατηγορίες του Περού, καθώς ο στόχος όλων είναι αυτές. Ο δεύτερος του τουρνουά κερδίζει αυτόματα την άνοδο στην δεύτερη κατηγορία της χώρας. Και ναι, όπως πιθανόν το φανταστήκατε ήδη, ο νικητής της διοργάνωσης κερδίζει την απ’ευθείας άνοδο στην Πριμέρα Ντιβιζιόν! Αν η ερώτηση είναι “Παράλογο;” η απάντηση είναι “Λατινοαμερικάνικο!”.
Δεν έχει σημασία από πόσο χαμηλά ξεκινήσατε, αν το ρόστερ της ομάδας σας έχει 14 παίκτες όλους κι όλους, αν το γήπεδο σας είναι ένα χωράφι σε κάποιο χωριό ψηλά στις Άνδεις, αν το μπάτζετ σας είναι πιο μικρό κι από αυτό ελληνικής οικογένειας το 2022 ή αν τις φανέλες τις πλένει η μάνα του αρχηγού στη σκάφη. Αν με κάποιον μαγικό τρόπο η ομάδα σας κερδίζει τα παιχνίδια μέσα στο γήπεδο (ή και έξω από αυτό) μπορεί μέσα σε λιγότερο από 12 μήνες να φτάσει να παίζει στην υψηλότερη κατηγορία, σε μεγάλα γήπεδα, απέναντι σε διεθνείς ποδοσφαιριστές!
Το τουρνουά ξεκινάει κάθε χρόνο τον Φεβρουάριο από το επίπεδο γειτονιάς και έχει ουσιαστικά πέντε στάδια. Τους πρώτους τρεις μήνες γίνεται το ξεσκαρτάρισμα στην “Συνοικιακή φάση”, κοινώς παίζουν οι ομάδες των πόλεων μεταξύ τους. Μιας και κάθε πόλη ή περιοχή έχει άλλο αριθμό ομάδων, λόγω διαφορετικού πληθυσμού, κάποια από αυτά τα τουρνουά (ειδικά στις μεγάλες πόλεις) έχουν εξτρά κατηγορίες και εξτρά νοκ άουτ και κάπου εδώ χάνεται εύκολα η μπάλα αν θέλει κάποιος να καταγράψει όλα τα παιχνίδια. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο οι ομάδες που προκρίθηκαν παίζουν στην ‘Επαρχιακή Φάση’, κοινώς αντιμετωπίζουν και ομάδες που απέχουν μερικά χιλιόμετρα από την έδρα τους.
Στην 3η φάση, που φτάνει μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού περίπου, το τουρνουά ανοίγει λίγο ακόμα και οι ομάδες αντιμετωπίζουν τους υπόλοιπους νικητές της περιφέρειας τους. Μιας και η χώρα έχει 25 περιφέρειες, οι δυο πρώτες κάθε επιμέρους τουρνουά προκρίνονται στην “Εθνική Φάση”, εκεί που το πράγμα σοβαρεύει αρκετά αφού το ενδιαφέρον είναι πλέον πανεθνικό. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο σε αυτό το στάδιο να διαβάσεις ειδήσεις πως κάποια ομάδα βρήκε ξαφνικά νέους χορηγούς και ανακοίνωσε μέσα σε μια μέρα 5, 10 ή 15 μεταγραφές εν όψει του πρωταθλήματος της “Εθνικής Φάσης”! Σε αντίθεση με τις προηγούμενες φάσεις, που οι αγώνες συνήθως είναι νοκ άουτ, σε αυτό το επίπεδο γυρνάμε σε ένα φορμάτ πρωταθλήματος. Αν θέλεις να το αποκαλέσεις έτσι. Που πιθανόν να μην θέλεις.
Η κάθε μια από τις 50 ομάδες παίζει τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο 6 αγώνες. Τρεις εντός έδρας, τρεις εκτός έδρας. Ερωτήσεις όπως πώς επιλέχθηκε το 6, πώς βγαίνουν οι αντίπαλοι της και πώς κρατιόμαστε για να μην κατουρηθούμε από τα γέλια δεν πρόκειται να απαντηθούν. Όλα τα αποτελέσματα συγκεντρώνονται σε μια ενιαία βαθμολογία και στο τέλος των 6 αυτών περίεργων αγωνιστικών οι 32 πρώτες συνεχίζουν σε μια κλασική φάση νοκ άουτ. Μετά από τους αγώνες των 32, των 16 και των 8, οι τέσσερις ομάδες που θα φτάσουν ως τα ημιτελικά θα προχωρήσουν στην 5η και τελική φάση, που αποκαλείται “La Finalísima”.
Σε αντίθεση με αυτό που περιμένεις να ακούσεις (κάτι που λογικά δεν σου προκαλεί καμία απολύτως έκπληξη εφόσον έχεις φτάσει ως εδώ – και μπράβο σου γι’αυτό), η “La Finalísima” δεν είναι δυο ημιτελικοί και ένας τελικός. Είναι ένα μικρό πρωταθληματάκι, όπου όλοι παίζουν με όλους σε ένα ουδέτερο γήπεδο. Ο δεύτερος της βαθμολογίας κερδίζει την άνοδο στη δεύτερη κατηγορία, ο πρώτος παίρνει το τρόπαιο και ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει την επόμενη σεζόν τους ‘μεγάλους’ της χώρας.
Σε όλο αυτό το χαοτικό σύστημα η παράνοια κάνει πάρτι, με όλα τα θετικά και τα αρνητικά που συνοδεύουν μια τέτοια κατάσταση. Στους πρώτους μήνες όπου ο ερασιτεχνισμός αγγίζει ταβάνι, τα ευτράπελα είναι αμέτρητα και ο σοβαρός έλεγχος εκ μέρους των διοργανωτών σχεδόν ανύπαρκτος. Οι ιστορίες που προκύπτουν στα χιλιάδες παιχνίδια ανά τη χώρα δεν μπορούν εύκολα να συμβαδίσουν με τη σκέψη ότι ο νικητής του τουρνουά μπορεί την επόμενη χρονιά να διεκδικήσει το πρωτάθλημα του Περού.
Υπάρχουν αγώνες που έχουν διακοπεί γιατί το γήπεδο έγινε πέρασμα αγελάδων ή… χώρος ανακούφισης (Μετάφραση: Τουαλέτα) άλλων ζώων, υπάρχουν παιχνίδια στις πρώτες φάσεις που διεξήχθησαν για λόγους ανωτέρας βίας σε αυτοσχέδια γήπεδα στην πλατεία χωριού, δίπλα σε αυτοκίνητα και μαγαζιά, υπάρχουν κωμικοτραγικά σκηνικά με κατηγορίες για στησίματα συμπαικτών μπροστά στις κάμερες, υπάρχουν γήπεδα σε τεράστια υψόμετρα στις Άνδεις στα οποία κάποιοι φιλοξενούμενοι τα φτύνουν μέσα σε μερικά λεπτά (για παράδειγμα στη φετινή “Εθνική Φάση” υπάρχουν 21 ομάδες με έδρα σε υψόμετρο σαν του Ολύμπου και μια που το γήπεδο της βρίσκεται στα 4.330 μέτρα!), υπάρχουν περιπτώσεις που μια ομάδα παίρνει στο κυνήγι τον διαιτητή που ξεφεύγει πηδώντας φράχτες, υπάρχουν περιπτώσεις που και οι δυο ομάδες παίρνουν στο κυνήγι τον διαιτητή, υπάρχουν περιπτώσεις που η μια ομάδα παίρνει στο κυνήγι την άλλη ομάδα, υπάρχουν περιπτώσεις που μια ομάδα φεύγει από το γήπεδο με το λεωφορείο της αστυνομίας, υπάρχουν αγώνες που δεν ξεκίνησαν στην ώρα τους γιατί ο διαιτητής ήταν τόσο ντίρλα που δεν μπορούσε να σταθεί όρθιος.
Υπάρχει μπόλικο ξύλο από αυτά που, δυστυχώς, συναντάς σε ντέρμπι τοπικών κατηγοριών. Υπάρχουν άπειρα δολοφονικά τάκλιν, κατσαπλιάδες αμυντικοί που θεωρούν πιο εύκολο και μαθηματικά λογικό να σημαδέψουν τα πόδια (ή το… κεφάλι) παρά τη μπάλα, και γήπεδα που ο αγωνιστικός χώρος μοιάζει με χρησιμοποιημένο ναρκοπέδιο. Γι’αυτό κιόλας το τουρνουά αποκαλείται συχνά και “El Fútbol Macho”. Το ποδόσφαιρο των αρσενικών. Το Κόπα Περού σου δίνει μια τρελή ευκαιρία να φτάσεις από τον πάτο στην κορυφή του ποδοσφαίρου της χώρας μέσα σε λίγους μήνες. Αλλά για να το καταφέρεις αυτό είναι δεδομένο ότι θα υποφέρεις.
Το πιο αξιοπερίεργο ίσως δεδομένο πίσω από όλη αυτή την συμπυκνωμένη γραφικότητα είναι ότι αρκετές φορές οι ομάδες που ξεπετάγονται από το τουρνουά δεν αντιμετωπίζονται ως σάκος του μποξ στη μεγάλη κατηγορία. Σε ένα από τα πιο ακραία παραδείγματα μάλιστα, η Ντεπορτίβο Μπινασιονάλ, μια ομάδα που ιδρύθηκε στα τέλη του 2010, κατάφερε το 2017 να κατακτήσει το Κόπα Περού και μέσα στα επόμενα τρία χρόνια πανηγύρισε ένα πρωτάθλημα και έπαιξε στο Κόπα Σουνταμερικάνα και στο Κόπα Λιμπερταδόρες! Μια ομάδα που έγινε ουσιαστικά επαγγελματική το 2018, χάρη στο Κόπα Περού. Εκτός από τις ομάδες που γίνονται διάσημες από το πουθενά μέσα σε ελάχιστο χρόνο, το τουρνουά αναδεικνύει νέους, ικανούς προπονητές και νέα ποδοσφαιρικά ταλέντα που φτάνουν να παίξουν μέχρι και στην εθνική και υπό άλλες συνθήκες πιθανόν να σπαταλούσαν αρκετά χρόνια παίζοντας σε τοπικό επίπεδο ή να μην εντοπίζονταν ποτέ και να χανόνταν για πάντα.
Όπως είναι λογικό, ένα τόσο περίεργο εγχείρημα έχει αρκετούς φίλους, που απολαμβάνουν αυτό το μείγμα γραφικότητας, κωμωδίας και (ας το πούμε) ρομαντισμού και άλλους τόσους εχθρούς που στέκονται κυρίως στις ακρότητες που λαμβάνουν χώρα στις πρώτες φάσεις (είτε μιλάμε για βια, είτε για μιλημένα παιχνίδια) με πρόφαση την πιθανή μελλοντική αναγνωρισιμότητα και το όνειρο μιας θέσης στην πρώτη κατηγορία. Η φετινή πάντως θα είναι η τελευταία σεζόν που ο νικητής θα πάρει αυτόματα το εισιτήριο για την Πριμέρα Ντιβιζιόν. Από του χρόνου, ο τίτλος θα συνδυάζεται με μια άνοδο στη 2η κατηγορία, ώστε να είναι λίγο πιο λογική και σταδιακή η μετάβαση ενός συλλόγου από φουλ ερασιτεχνικός σε φουλ επαγγελματικός. Ακόμα και έτσι όμως, το όνειρο διατηρείται ζωντανό για αμέτρητους ερασιτέχνες Περουβιανούς που περνάνε τα σ/κ τους κυνηγώντας μια μπάλα. Ο σύντομος δρόμος για τις επαγγελματικές κατηγορίες παραμένει ανοιχτός. Το… μόνο που χρειάζεται να κάνουν είναι να ξεχωρίσουν από τις υπόλοιπες ομάδες.
Από τις υπόλοιπες 25.000 ομάδες.
@Δημοσιεύθηκε στο elsombrero.gr
