Όπως είναι γνωστό το Δημοτικό Διαμέρισμα Πιτσά του Δήμου Ξυλοκάστρου Ευρωστίνης Νομού Κορινθίας, (Άνω και Κάτω οικισμός), απέχει 128 χλμ. από την Αθήνα και βρίσκεται κατά μήκος της παλαιάς οδού Αθηνών – Πατρών. Κατά τη κατοχική περίοδο το χωριό κατεστράφη ολοκληρωτικά από τους Ναζί χωρίς μέχρι σήμερα να έχει ανακηρυχτεί επίσημα ως «μαρτυρικό». Συνολικά τα θύματα αυτού του χρονικού διαστήματος, ανήλθαν περίπου στον αριθμό των 50 ατόμων, οι φυλακισθέντες στους 20, οι όμηροι στους 19, τα ορφανά πολέμου στα 30, τα καμένα σπίτια στα 31, ενώ έλαβαν μέρος στην Εθνική Αντίσταση 23 άτομα.
Συγκεκριμένα τα ξημερώματα της 21ης Μαΐου εορτή του Αγίου Κωνσταντίνου του έτους 1944, γερμανικά στρατεύματα της Βέρμαχτ, 117ης Μεραρχία Κυνηγών (Ορεινού Πεζικού) του II /749 Συντάγματος υπό τις εντολές του στρατηγού Κάρλ Φον λε Σουίρ (Karl Von le Suire, General Major), εισέβαλλαν στο χωριό. Αρχικά ράντισαν με εύφλεκτο υλικό τα σπίτια αφού πρώτα τα εκκένωσαν από τους ανυποψίαστους κατοίκους, τους οποίους έσυραν σε παρακείμενη μάντρα από όπου και παρακολούθησαν έντρομοι τον εμπρησμό των σπιτιών και του βιού τους. Κατά την αποχώρησή τους σκότωσαν ορισμένους κατοίκους, φυλάκισαν αρκετούς στο Ξυλόκαστρο, ενώ άλλοι μεταφέρθηκαν ως όμηροι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία.
Σημειώνεται ότι οι στρατιώτες της 17ης Μεραρχίας ήταν ειδικά εκπαιδευμένοι για την εξόντωση αμάχων και ομήρων, στρατευμένοι οι περισσότεροι στους Ναζί από τις τάξεις των εγκληματιών του κοινού ποινικού δικαίου. Επρόκειτο για τους ίδιους εγκληματίες πολέμου οι οποίοι ήσαν υπεύθυνοι για το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων το Δεκέμβριο του έτους 1943.
Το χωριό Πιτσά κατεστράφη επειδή οι Γερμανοί είχαν πληροφορίες ότι είτε οι κάτοικοι συμμετείχαν στην αντίσταση, είτε τροφοδοτούσαν αντάρτικες ομάδες, όσο και μέσα στα πλαίσια της εκτέλεσης εντολών και των ορεινών επιχειρήσεων για «ένα γερό χτύπημα στο επαναστατικό κομμουνιστικό κόμμα Πελοποννήσου» και στο ισχυρό αντιστασιακό μέτωπο κατά του κατακτητή που είχε αναπτυχθεί στη περιοχή. .Επιπλέον και για τη «παρεμπόδιση τυχόν διείσδυσης των συμμαχικών δυνάμεων πέρα και κάτω από τον Ισθμό της Κορίνθου», όπως επίσης και «απόκρουσης τυχόν επιθέσεων κατά μήκος της παραλιακής οδού Αθηνών –Πατρών».
Σε δεύτερη επιδρομή των Ναζί, τον Αύγουστο του ιδίου χρόνου, σε «παγάνα»- μάχη Γερμανών με τους αντάρτες, οι οποίοι είχαν καταλάβει πέρασμα προς το χωριό στην τοποθεσία Αγίου Λουκά Λουζίου, σκοτώθηκαν και άλλοι χωριανοί αλλά και αντάρτες. Επίσης, οι Γερμανοί κατά την επιστροφή τους προς το στρατόπεδο Ξυλοκάστρου όπου και στρατοπέδευαν, κατέκαυσαν αρκετά σπίτια στο Κάτω Πιτσά . Κατά την ίδια περίοδο, σκότωσαν και άλλους κατοίκους, ενώ συνεργάτες τους, δοσίλογοι, δολοφόνησαν δυο ανήλικα κορίτσια του χωριού, αφού πρώτα τα βίασαν και τα κακοποίησαν. Όλες οι παραπάνω εγκληματικές δραστηριότητες των Ναζί κατά του χωριού, είναι στενά συνδεδεμένες με την καταστροφή των Καλαβρύτων, δεδομένου ότι οι εντολή για το ολοκαύτωμα εδόθη από το ίδιο στρατιωτικό κέντρο (117η Μεραρχία), και για την ίδια αιτία.
Η κοινότητα Πιτσά όχι μόνο κατεστράφη σχεδόν ολοκληρωτικά από τους Γερμανούς, αλλά πρέπει να επισημάνουμε ότι οι κάτοικοι της αντιστάθηκαν, φυλακίστηκαν, εκτελέστηκαν και εστάλησαν όμηροι σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Επιπλέον οι επιζήσαντες καθώς και οι απόγονοι αυτών, βιώνουν ακόμη και σήμερα τις μετά-τραυματικές μνήμες από τις επώδυνες εμπειρίες της απώλειας προσφιλών προσώπων και περιουσιών, των συνεπειών του εμφυλίου που επακολούθησε και δίχασε την Ελληνική οικογένεια προκαλώντας το χαμό πολλών αθώων μελών της, καθώς και της εν γένει αγριότητας της περιόδου αυτής.
ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΣΩΤΗΡΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ-ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Ο ΧΡΟΝΟΣ ”ΠΑΓΩΣΕ” ΣΤΟ ΑΝΩ ΠΙΤΣΑ ΣΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΚΟ ΧΩΡΙΟ
ΤΟΝ ΜΑΗ ΤΟΥ 1944
*Το κείμενο και η φωτογραφίες είναι της κυρίας Σωτηρίας Δημοπούλου, έτσι όπως βρίσκεται δημοσιευμένο στην προσωπική της σελίδα στο facebook.
