Το παράδειγμα της Βαρκελώνης και τα προβλήματα που ήδη εντοπίζονται στην Αθήνα από τον “υπερτουρισμό”

Στα πιο διάσημα σημεία της πανέμορφης Βαρκελώνης θα διαβάσεις συνθήματα που προτρέπουν (με όχι ιδιαίτερα ευγενικό τρόπο) τους τουρίστες να σταματήσουν να επισκέπτονται την πόλη. Σε πολλά μπαλκόνια θα δεις κρεμασμένα πανό που ζητούν σεβασμό στους μόνιμους κατοίκους και ησυχία. Αν μάλιστα γνωρίζεις ισπανικά είναι βέβαιο ότι θ’ ακούσεις στο δρόμο συζητήσεις για το πως οι τουρίστες έχουν καταστρέψει τη ζωή της πόλης.

Για όσους εμπλέκονται με τον τουρισμό τα εκατομμύρια που επισκέπτονται ετησίως τη Βαρκελώνη είναι ευλογία, για τους υπόλοιπους όμως είναι μάστιγα. Τα ενοίκια σε σπίτια και εμπορικούς χώρους έχουν εκτοξευθεί σε σημείο που οι Καταλανοί φεύγουν μαζικά από τις δημοφιλείς περιοχές. Ο θόρυβος και η πολυκοσμία είναι μόνιμο φαινόμενο όπως και οι ακραίες συμπεριφορές σε πλατείες, μπαρ και πάρκα.

Τα συνθήματα ήρθαν και στην Αθήνα
Παρόμοια συνθήματα κατά του τουρισμού βλέπεις πλέον και στο κέντρο της Αθήνας και κυρίως σε περιοχές όπως το Κουκάκι, τα Εξάρχεια και τα Πετράλωνα. Το πρόβλημα έχει φτάσει ήδη στην πρωτεύουσα μας που καλείται να το αντιμετωπίσει πριν η κατάσταση ξεφύγει. Παρότι εδώ και περίπου μια δεκαετία η κρίση έχει πετσοκόψει μισθούς, συντάξεις και εισοδήματα τα ενοίκια στις λεγόμενες τουριστικές περιοχές παρουσιάζουν αυξητική τάση ακόμα και αν πρόκειται για σπίτια δεκαετιών χωρίς καμία ανακαίνιση. Οι ιδιοκτήτες στρέφονται στο Airbnb και χρησιμοποιούν κάθε είδους τέχνασμα για να αδειάσουν τα διαμερίσματα τους από τους μόνιμους ενοίκους. Ζητούν υπέρογκες αυξήσεις, προφασίζονται ιδιοκατοίκηση ή πληρώνουν ένα ποσό στον ενοικιαστή για να φύγει άμεσα. Παράλληλα παρατηρείται μαζική αγορά ακινήτων από μεγάλες εταιρίες που διαμορφώνουν τους χώρους αποκλειστικά για τουριστική διαμονή. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια κυρίως εταιρίες κινεζικών συμφερόντων αγοράζουν μεγάλα κτίρια σε περιοχές όπως η Κυψέλη και τα Κάτω Πατήσια θεωρώντας ότι μπορούν να τα αξιοποιήσουν τουριστικά.
Η Αθήνα βέβαια δεν έχει πλησιάσει καν τους αριθμούς των επισκεπτών της Βαρκελώνης και είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι θα το “πετύχει”. Το μεγάλο της πρόβλημα όμως, σε αντίθεση με την καταλανική πρωτεύουσα, είναι πως τα δημοφιλή της μέρη είναι ουσιαστικά συγκεντρωμένα στην περιοχή του κέντρου. Η συντριπτική πλειοψηφία των τουριστών θέλει να μένει κοντά στους αρχαιολογικούς χώρους και τις “διάσημες” περιοχές. Οι περισσότεροι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν κάτι παραπάνω για να αποφύγουν τις μεγάλες μετακινήσεις και αυτό οι ιδιοκτήτες το γνωρίζουν πολύ καλά.

Η “μάχη” του Κέντρου
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται πλέον είναι αν η Αθήνα θέλει να προστατέψει τους κατοίκους του κέντρου της ή θα επιτρέψει τη μετατροπή του σε μια αμιγώς τουριστική περιοχή. Είναι ένα δίλλημα το οποίο έχουν αντιμετωπίσει πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις καθώς τα κέρδη από τον τουρισμό είναι πάντα δελεαστικά. Αυτή τη στιγμή πάντως οι τουρίστες φαίνεται να επικρατούν στην “μάχη του Κέντρου”. Το αν η νίκη τους θα είναι ολοκληρωτική και θα οδηγήσει στην… έξοδο τους μόνιμους ενοικιαστές θα κριθεί από τους κανόνες που θα βάλει (ή όχι) το ελληνικό κράτος.

Η Βαρκελώνη πάντως έδειξε το δρόμο θεσπίζοντας αυστηρούς κανόνες για το Airbnb και τις ενοικιάσεις. Μπορεί να μην καταφέρει να ρίξει άμεσα τις τιμές αλλά κάνει ένα βήμα για να μπει τέλος στην “πειρατική ενοικίαση” με “μαύρα” χρήματα και υπερασπίζεται τα συμφέροντα της. Άλλωστε οι αυστηρότεροι κανόνες εκτός από τους μόνιμους κατοίκους θα προστατεύσουν και τους τουρίστες που πολλές φορές καταλήγουν σε διαμερίσματα-τρώγλες.  

Πηγή: Janus.gr