Η γκλίτσα πριν πάρει την πλουμιστή της μορφή με τα διάφορα κεντίδια πάνω της, ήταν πρώτα απ’ όλα σύντροφος του τσοπάνη.
Ο άλλος σύντροφος ήταν η φλογέρα. Μάλλον συνέχεια του τραγοπόδαρου θεού του Πάνα, του ακόλουθου του θεού Διόνυσου. Ο Πάνας απεικονίζεται σε ορισμένες παραστάσεις κρατώντας στο ένα χέρι την ποιμαντική βακτηρία και στο άλλο τον αυλό.
Για τον απλό τσοπάνη ήταν χρήσιμος συμπαραστάτης, αφού στην γκλίτσα ακουμπούσε για να ξαποστάσει, σ’ αυτή στηριζόταν για να περάσει το απότομο και κακοτράχαλο μονοπάτι, με αυτή μετρούσε το ύψος του νερού που κατέβαζαν τα ρέματα μετά τη βροχή, πριν πάρει την απόφαση αν θα περνούσε το κοπάδι απέναντι. Ήταν δηλαδή και χρήσιμο εργαλείο.
Εργαλείο άμυνας από τα άγρια ζώα και τα ερπετά, και κάθε φορά που τα γιδοπρόβατα έτρεχαν σε κάποιο καλλιεργημένο χωράφι, ανέμιζε την γκλίτσα στον αέρα και γινόταν εργαλείο απειλής. Άλλες φορές την εκσφενδόνιζε και στριφογυρνώντας παράλληλα με το έδαφος, έδιωχνε τα ζωντανά που κατευθύνονταν στα σπαρτά.
Αμέτρητες ήταν οι χρήσεις της γκλίτσας. Με αυτήν έπιανε από το πίσω πόδι την προβατίνα ή τη γίδα που έφευγε από το μαντρί πριν την αρμέξει. Στην γκλίτσα κρεμούσε την κάπα, τον τρουβά με τα φαγώσιμα και την μπούκλα με το νερό, όταν άλλαζε σκάρο ή στάλο. Την γκλίτσα έβαζε στους όμως και κρεμούσε τα χέρια δεξιά κι ζερβά για να ισιώσει η πλάτη του μετά το άρμεγμα, ή για να ανοίξουν τα πνευμόνια του και να απολαύσουν τη δροσιά μετά την καλοκαιρινή μπόρα.
Τέλος με την γκλίτσα, υψώνοντάς την προς τον ήλιο κι ανάλογα πόσο απείχε από τον ορίζοντα, μετρούσε την ώρα με θαυμαστή ακρίβεια.
Αργότερα η γκλίτσα ή κλούτσα όπως τη λέμε στα μέρη μας, από ταπεινό αντικείμενο, δέχτηκε τα στολίδια κι άρχισε να σηματοδοτεί πολλά πράγματα, επάγγελμα, καταγωγή, κι άλλες κοινωνικές ιδιότητες. Σιγά-σιγά πέρασε στην ξυλογλυπτική, όπως οι διακοσμημένες ρόκες, τα σφοντύλια, οι ταμπακιέρες, οι κούπες και τα κλειδοπίνακα, για να γίνει λαϊκή τέχνη δηλαδή υλική έκφραση της ψυχής του λαού.
Όλα αυτά θα τα δείτε θα τα ακούσετε και θα τα διαπιστώσετε, αν έρθετε στην Κορυφή το βράδυ της Κυριακής 7 Αυγούστου 2022, όπου θα εγκαινιαστεί η έκθεση γκλίτσας της συλλογής «Δάφνη» του Βοϊώτη γεωπόνου Γιώργου Παπαδόπουλου.
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 14 Αυγούστου.
Ελάτε να θαυμάσετε αλλά δεν πρέπει να ξεχνάτε: “Ποτέ δεν ξυνόμαστε στην γκλίτσα του τσομπάνη”.
Όμως το να παραστείτε στα εγκαίνια της έκθεσης χωρίς να μείνετε και να συμμετάσχετε στο γλέντι που θα ακολουθήσει θα είναι μισή η ευχαρίστηση. Το να ακούσετε το κλαρίνο του Χάρη Σαλαγκιώτη, είναι εμπειρία.
*Ένα κείμενο του Βασίλη Σολιόπουλου που το αλίευσα από το estymfalia.gr
