Σαρανταπήχο

Ήξερες ότι το ορεινό Σαραντάπηχο αποτελεί τον ορεινότερο οικισμό της Πελοποννήσου & έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδας.
Από το 1927 ως το 1940, η περιοχή υπήρξε διεθνές κέντρο ψυχαγωγίας και ανάπαυσης.

Το Ξενοδοχείο “Αναγέννησις” μαζί με το αεροδρόμιο είναι λέξεις στενά συνδεδεμένες με την ιστορία του Ορεινού Σαραντάπηχου της δεκαετίας του 30. το οποίο είχε χαρακτηριστεί σαν “Ελληνικό Σεν Μόριτζ”!

Το υπερπολυτελές κτίριο ήταν τριώροφο και διέθετε 70 δωμάτια με δικό του μπάνιο το καθένα, κάτι ιδιαίτερα πολυτελές για τη δεκαετία του 1930. Οι κοινόχρηστοι χώροι περιελάμβαναν εστιατόριο, αίθουσα εκδηλώσεων, γήπεδο τένις και κινηματογραφική λέσχη. Το ξενοδοχείο ήταν εξοπλισμένο με δικό του τηλεφωνικό κέντρο, όταν ακόμη και στην Αθήνα τα τηλέφωνα ήταν ελάχιστα. Διέθετε ακόμη παγοποιείο, αρδευτικό δίκτυο και ηλεκτρογεννήτριες.

Εκτός από τα απλά δωμάτια, το ξενοδοχειακό συγκρότημα «Αναγέννησις» είχε και τρία ανεξάρτητα κτίρια για τη φιλοξενία της ελληνικής και ευρωπαϊκής αριστοκρατίας. Σε ένα από αυτά έμεινε και ο βασιλεύς Φαρούκ της Αιγύπτου!

Για να εξυπηρετηθούν οι απαιτητικοί πελάτες δημιουργήθηκε ακόμα και αεροδρόμιο, σχεδόν δίπλα στο ξενοδοχείο, ώστε να μην ταλαιπωρούνται στις μετακινήσεις τους. Λειτούργησε για πρώτη φορά στα μέσα της δεκαετίας του 1930 και στο διάδρομό μπορούσαν να προσγειωθούν αεροπλάνα 25 θέσεων. Κατ’ επανάληψη είχαν μεταφερθεί φοιτητές και γιατροί από την Αίγυπτο και παρακολουθούσαν σεμινάρια και συνέδρια που διοργάνωναν στις αίθουσες του Ξενοδοχείου.

Το αεροδρόμιο που ένωσε το μικρό χωριό της ορεινής Κορινθίας με Ευρώπη και Αίγυπτο, καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από τους Ιταλούς.

Ζάχολη

Ήξερες ότι ο ναός του Αγίου Γεωργίου Ζαχόλης με τους 17 τρούλους χτίστηκε μέσα σε 39 μέρες; Ο Κιαμήλ Μπέης επέτρεψε στους Έλληνες να χτίσουν ναό, αρκεί αυτός να ολοκληρωνόταν μέσα σε 40 μέρες. Κι εγένετο το θαύμα…!

Δερβένι

Ήξερες ότι η περιοχή μας συνέβαλε στην Αργοναυτική εκστρατεία; Μάλιστα, τα πλοία ξεκίνησαν από το αρχαίο λιμάνι στην περιοχή «Αριστοναύται» (σημερινό Καμάρι) και από την περιοχή Μαύρα Λιθάρια (Δερβένι) όπου το λιμάνι της Αρχαία Αίγειρας.

Χελυδόρι 

Ήξερες ότι το ορεινό Χελυδόρι σχετίζεται με την Αρχαία Φελλόη  και ο ποταμός Ζαχολίτικος είναι ο αρχαιός Φελλοΐτιος

Ήξερες ότι οι εκκλησίες που διαθέτουν σκαλοπάτια στην είσοδό τους, τα οποία πρέπει να κατέβεις για να εισέλθεις στον ναό, δηλώνουν ότι η εκκλησία ανήκει στην περίοδο της Τουρκοκρατίας; Οι κατακτητές ανάγκαζαν τους χριστιανούς να χτίζουν έτσι τους ναούς, για να τους υπενθυμίζουν ότι είναι υπόδουλοι κι άρα, κατώτεροι. Παράδειγμα αποτελεί ο ναός αγίου Νικολάου στο Χελυδόρι.

Ηξερες ότι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στον Κούτο ειναι η μοναδική στην Ελλάδα και ‘ισως στό κόσμο , με τη σπανιώτητα πρωτοτυπία της. Σέ όλους τους Ιερους Ναούς στις δύο  πόρτες αριστερά και δεξιάς  της Ωραίας Πύλης του ιερού υπάρχουν οι Εικόνες των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, εδώ στον  “Αη Νικόλα” , στις δύο πόρτες εικονίζονται οι  δύο Ιεράρχες ο Μέγας Βασίλειος και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Πύργος

Ήξερες ότι στον πύργο Μαμωνά – Κορδή στο χωριό «Πύργος» έχουν γίνει πολλές συναντήσεις, σημαντικές για την έκβαση της ελληνικής επανάστασης, με τον Κολοκοτρώνη να καταστρώνει τα στρατηγικά του σχέδια;

Ελληνικό

Ήξερες ότι ο ναός της Παναγίας στο Ελληνικό ήταν αρχικά χτισμένος στο βουνό, στα θεμέλια αρχαίου ελληνικού ναού; Μάλιστα, δίπλα από τη σημερινή εκκλησία, στο Ηρώον θα βρεις αρχαίους κίονες που σώζονται από τον ναό του δωδεκάθεου.

Καλλιθέα

Ήξερες ότι το δημοτικό τραγούδι «μπήκαν τα γίδια στο μαντρί» αναφέρεται σε πραγματικό γεγονός που διαδραματίστηκε στην Άνω Καλλιθέα; Πιο συγκεκριμένα, οι στίχοι μιλούν για τον φόνο της Χρυσούλας, η οποία δολοφονήθηκε από έναν τσοπάνη, προερχόμενο από το Άνω Πιτσά, επειδή οι δικοί της δεν του έδιναν το χέρι της. 

Ήξερες ότι στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας στην Άνω Καλλιθέα όλες οι πλάκες από τις οποίες έχει δημιουργηθεί ο φράκτης, φέρουν τα ονόματα των μαθητών του χωριού; 

Λυκοποριά  

Ήξερες ότι πολλοί θεωρούσαν το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου, το οποίο βρίσκεται μπαίνοντας στο χωριό Καλλιθέα (Σκουπαίικα), στοιχειωμένο; Τόσο οι Καλλιθιώτες, όσο και οι Λυκοποραίοι απέφευγαν να περάσουν από εκεί βράδυ, φοβούμενοι τα «φαντάσματα» του παλιού νεκροταφείου. 

Πιτσά

Ήξερες ότι οι πίνακες του Πιτσά θεωρούνται από τα πιο σπουδαία ιστορικά ευρήματα στον κόσμο, καθώς αποτελούν τους αρχαιότερους πίνακες ζωγραφικής σε ξύλο;

Λουτρό

Ήξερες ότι ο ναός του αγίου Παντελεήμονα στο Λουτρό οφείλεται στο… όνειρο μιας γιαγιάς; Η Σπηλιωτακάρα, όπως την έλεγαν, είδε στον ύπνο της ότι στο σημείο όπου σήμερα βρίσκουμε την προαναφερθείσα εκκλησία, υπήρχε χριστιανικός ναός. Πράγματι, στον τόπο βρέθηκαν τα θεμέλια του ναού της Αγίας Σοφίας.

Κορφιώτισσα

Ήξερες ότι στο χωριό «Κορφιώτισσα» υπάρχει, μεταξύ άλλων, μια σπηλιά που οι ντόπιοι την έλεγαν «Μουγκρισμένη»; Είναι τόσο βαθιά που αν ρίξεις πέτρα, την ακούς να κατρακυλά για ώρες, χωρίς να φθάνει πουθενά.

Θάλασσα

Ήξερες ότι οι θάλασσες της περιοχής μας τόσο καθαρές που σχεδόν κάθε χρόνο κερδίζουν τις «γαλάζιες σημαίες»; Πρόκειται για μια πιστοποίηση που επικυρώνει την καθαρότητα των νερών. 

Ξυλόκαστρο

Ήξερες ότι το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» της Φίνος Φιλμ έχει γυριστεί στο Ξυλόκαστρο;

Ήξερες ότι η εικόνα του αγίου Ελευθερίου στον Άγιο Βλάσιο Ξυλοκάστρου αποτελεί έργο του επιφανούς αγιογράφου Φωτίου Κόντογλου;

Πευκιάς

Ήξερες ότι στον Πευκιά Ξυλοκάστρου έχει καταγραφεί αρχαίος οικότυπος χαλεπίου πεύκης, ο οποίος διαφέρει γενετικά από τη χαλέπιο πεύκη που απαντάται σε πολλά άλλα δάση της Ελλάδας; 

Συκιά

Ήξερες ότι οι βασιλείς Αμαλία και Όθωνας αλλά και αργότερα, η Φρειδερίκη με τους Παύλο και Κωνσταντίνου παραθέριζαν πολύ συχνά σε φιλικό τους σπίτι, στη Συκιά;

Ζεμενό

Ήξερες ότι το χωριό Ζεμενό αποτελούσε επισκοπή της Μητρόπολης της Κορίνθου, καθώς υπήρξε σημαντική βυζαντινή πόλη στο παρελθόν;

Στύλια

Ήξερες ότι στην περιοχή μας υπήρχε «Λερναία Ύδρα» που έτρωγε τους ανθρώπους το βράδυ;  Αυτή ήταν, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, αυτή που ανάγκασε τους κατοίκους των Στυλίων να εγκαταλείψουν την παλιά τους κατοικία και να μετοικίσουν σε αυτήν που τους βρίσκουμε σήμερα.

Ήξερες ότι στο χωριό «Στύλια», όπου ασκήτευαν οι λεγόμενοι «στυλίτες», έχει ασκητέψει και ο Όσιος Λουκάς; 

Μάννα

Ήξερες ότι στο Μάννα λένε ότι η βρύση είναι στοιχειωμένη; Η φήμη επικράτησε επειδή το νερό κάνει πολλές παλίρροιες κι έτσι, οι άνθρωποι έλεγαν ότι η ροή του νερού κόβεται από το «στοιχειό».Ήξερες ότι το χωριό Μάννα είναι το μόνο που δεν έκαψαν οι Γερμανοί κατά τη διάρκεια της Κατοχής; Αν και οι αντάρτες σκότωσαν έναν Γερμανό, ο διοικητής διέταξε να αφήσουν τους κατοίκους ήσυχους, καθώς είδε 3 γιαγιάδες να μοιρολογούν τον νεκρό ναζί. Ήξερες ότι η κεντρική εκκλησία των αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης στο χωριό Μάννα οφείλει την μεγαλοπρέπειά της σε μεγάλο βαθμό στον πιο φτωχό του χωριού; Όταν ο οικονομικά ασθενέστερος έδωσε ένα καλό ποσό, οι υπόλοιποι σκέφτηκαν «ο Φίλιππας έδωσε 5 κ εγώ θα δώσω 2;». Έτσι, το ποσό μεμιάς πολλαπλασιάστηκε. 

Γελίνι

Ήξερες ότι στα «ζωνάρια» του Μαυριόρους, κοντά στο Γελίνι, όπου συναντάται μια καταπράσινη λωρίδα τόπου, λένε ότι βρίσκεται «ο νεραϊδόκηπος»; Τα δυνατά σφυρίγματα του αέρα που αντηχούσαν στο βουνό και το πράσινο κομμάτι γης που ξεχώριζε, έκαναν πάντοτε τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι εκεί κατοικούν οι νεράιδες.

Ήξερες ότι το μοναστήρι του Αγίου Κωνσταντίνου που χτίστηκε το 1011, είχε τόσο παλιό ευαγγέλιο, γραμμένο σε περγαμηνή; Λέγεται μάλιστα ότι το ιερό αυτό αντικείμενο ήρθε από την Κωνσταντινούπολη, λίγο μετά την άλωσή της.

Καρυά

Ήξερες ότι η συμβολή του χωριού Καρυά στην επανάσταση του 1821 υπήρξε εξαιρετικά σπουδαία; Με αρχηγό τον Οικονόμου, 122 παλικάρια από το χωριό πολέμησαν στα Μαύρα Λιθάρια προσπαθώντας να εμποδίσουν την προέλαση των Τούρκων στην Πάτρα. Ήξερες ότι το «εκκλησάκι του Χάρου» της Καρυάς είναι χτισμένο τον 13ο αιώνα και μάλιστα, έχει λειτουργήσει ως σχολείο θηλέων αλλά και ως χώρος βασανιστηρίων κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής; Ήξερες ότι η Καρυά αποτελεί το δεύτερο πιο ψηλό χωριό της Πελοποννήσου, με υψόμετρο περίπου 1.300 μέτρα; Απέχει 2 ώρες από την Αθήνα και 1,5 ώρα από την Πάτρα.

 Άνω Τρίκαλα

Ήξερες ότι, σύμφωνα με την παράδοση, μια θαυματουργή εικόνα του αγίου Βλασίου που βρέθηκε σε μια δυσπρόσιτη σπηλιά των Άνω Τρικάλων τον 13ο αιώνα, στάθηκε αφορμή για να χτιστεί το πανέμορφο μοναστήρι που ξέρουμε όλοι σήμερα;

Λίμνη Δασίου

Ήξερες ότι σε συγκεκριμένη περιοχή της λίμνης Δασίου υπάρχουν καλαμώνες με κύριο είδος το «βούτημα»; Το εν λόγω είδος εμφανίζεται χωρίς προσμίξεις άλλων φυτικών ειδών, αποτελώντας σπάνιο οικότοπο.

Όρος Κυλλήνης / Ζήρεια

Ήξερες ότι στην Κυλλήνη (Ζήρεια) φυτρώνει το μαγικό βότανο που έδωσε ο Ερμής στον Οδυσσέα; Το «μώλυ», όπως το αποκαλούν, γλίτωσε τον πολυμήχανο Οδυσσέα από τα μάγια της Κίρκης και δεν μεταμορφώθηκε σε χοίρο. 

Ήξερες ότι η περιοχή του Όρους Κυλλήνη είναι ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «Natura 2000», εξαιτίας του ιδιαίτερου οικολογικού της χαρακτήρα; 

• Πηγή: Δήμος Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης https://www.xylokastro-evrostini.gov.gr/el/